ابتدا باید از سنگ بنای اول بدانید!
مفهوم بلاک چین اولین بار با پیدایش بیت کوین به وجود آمد و خالقِ پادشاه ارزهای دیجیتال (بیت کوین) از این راهکار برای ذخیره اطلاعات مربوط به دارایی کاربران بهره برد.
شکل گیری یک دنیای جذاب
بسیاری معتقدند داستان بلاکچین با بیت کوین شروع شده است. بیت کوین، بدون شک ساخته ذهن خلاق ساتوشی ناکاموتو است اما بلاک چین ها در زمان و مکان دیگری اختراع شدند!
درست یک نسل پیش از انتشار وایت پیپر ساتوشی ناکاموتو و در سال 1982، یعنی دقیقا 27 سال قبل از پیدایش بیت کوین، دیوید چاوم (David Chaum)، یکی از دانشجویان دکترای دانشگاه کالیفرنیا در پایان نامه خود در رابطه با پایگاه دادهای به نام بلاکچین صحبت کرد.
قبل از چاوم پایگاههای داده غیرمتمرکز دیگری نیز وجود داشت اما هیچ کدام مانند بلاکچین نبودند و هر کدام از آنها معایبی داشتند. پس مخترع بلاکچین دیوید چاوم است. البته اطلاعات زیادی از او در دسترس نیست.
چاوم در ادامه با تکیه بر تحقیقات خود و فناوری بلاک چین، در سال 1989، شرکتی به نام دیجی کش را راهاندازی کرد. این شرکت در سال 1995 یک ارز دیجیتال با نامهای مختلف دیجی کش (digicash)، ای کش (eCash) و سایبر باکس (cyberbucks) معرفی کرد.
شرکت دیجی کش تصمیم داشت تا بسیاری از ویژگیهای ارزهای دیجیتال مدرن را به کاربران خود ارائه دهد. این شرکت بر ناشناس بودن تراکنشها به عنوان مزیتی کلیدی تاکید میکرد و مدعی بود حتی دولت نیز نمیتواند تراکنشهای آن را رمزگشایی کند. با این حال، چاوم نتوانست بانکها را برای حمایت از این پروژه متقاعد کند و در نهایت این پروژه شکست خورد و در سال ۱۹۹۸ ورشکسته شد.
چند سال بعد و در سال ۲۰۰۸، فرد یا افراد ناشناسی به نام ساتوشی ناکاموتو مقالهای تحت عنوان «بیت کوین: یک سیستم پرداخت الکترونیکی همتا به همتا» منتشر کردند و در آن، از بلاکچین و پرداختهای مبتنی بر آن صحبت کردند.
کارشناسان معتقدند پروتکل بلاکچینی که ناکاموتو در وایت پیپر بیت کوین به آن اشاره کرده، اساسا مشابه با پروتکل دیوید چاوم است با این تفاوت که به پروتکل بیت کوین، مکانیسم اجماع اثبات کار اضافه شده که به واسطه آن، بلاکهای شبکه اعتبارسنجی (راستی آزمایی) شده و واحدهای بیت کوین استخراج میشوند. با این حال، بیشتر مردم و حتی مقالات مختلف در بلاگهای فارسی زبان معتقدند فناوری بلاکچین را ساتوشی ناکاموتو ایجاد کرده است.
اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم، دیوید چاوم، ۲۷ سال قبل از پیدایش بیت کوین بلاکچین را اختراع کرد اما اولین بلاکچین مدرن توسط ساتوشی ناکاموتو در ژانویه سال ۲۰۰۹ راهاندازی شد.
مثالی برای بلاکچین !
من در یک کنفرانس 200 نفری، اطلاعاتی را می دهم و همه با تلفن همراهشان از من فیلم ؛ عکس می گیرند و نوت برداری انجام می دهند. تمام اطلاعاتی که من در آن کنفرانس به آن ها می دهم به طور کامل در دست آن هاست در واقع کل اطلاعات من . حالا اگر من آن اطلاعات را نابود کنم، یا تغییری در آن بدهم، دیگر برای آن جمع قابل پذیرش نیست، چون همه آنها یک کپی از نسخه اصلی اطلاعات را دارند، مگر اینکه همه آن ها و هر اطلاعاتی که دارند را کامل از بین ببرم!
این جمعی که از آن صحبت کردیم میتواند چندین میلیون نفر باشد که در بیت کوین و اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال بلاک چینی شاهد آن هستیم و یا به صورت خصوصی برای یک گروه خاص استفاده شود.
بلاک چینها میتوانند به صورت خصوصی و برای اهداف خاص در یک نهاد یا سازمان مورد استفاده قرار بگیرند که به آن بلاک چین سازمانی (Enterprise blockchain) هم میگویند. البته به عقیده بسیاری از کارشناسان، بلاک چینهای سازمانی نمیتوانند هدف اصلی این فناوری یعنی تمرکززدایی را به ارمغان بیاورند.
بلاک چین یک فناوری جدید است که امکان ثبت اطلاعات به صورت دائمی و بدون امکان تغییر را فراهم میکند.
این فناوری در حقیقت نوعی دیتابیس یا پایگاه داده است که روی یک یا چند سرور خاص قرار ندارد، بلکه روی تمام کامپیوترهایی که به شبکه متصل میشوند، توزیع شده است. به دلیل بهره بردن از رمزنگاری و ثبت آن در همه کامپیوترهای شبکه، سوابق ثبتشده قابل هک یا حذف نیستند.
بیت کوین اولین کاربرد این فناوری است اما از این سیستم انقلابی برای هر سیستمی که لازم باشد نیاز به اعتماد به واسطهها و افراد شخص ثالث کاهش یابد، میتوان بهره برد.
به زبان ساده، بلاک چین یک نوع سیستم ثبت اطلاعات و گزارش است. تفاوت آن با سیستمهای دیگر این است که اطلاعات ذخیرهشده روی این نوع سیستم، میان همه اعضای یک شبکه به اشتراک گذاشته میشود. با استفاده از رمزنگاری و توزیع دادهها، امکان هک، حذف و دستکاری اطلاعات ثبتشده، تقریباً از بین میرود.
شباهت های بلاکچین و سایت ویکی پدیا !
بلاک چین را یک به عنوان بایگانی که اطلاعات روی آن ثبت می شوند، در نظر بگیرید. شاید یک بلاک چین با چیزهایی که با آن بیشتر آشنا هستید، خیلی تفاوت نداشته باشد. مثل ویکی پدیا.
با استفاده از یک بلاکچین، افراد زیادی میتوانند سوابق مختلفی را به یک نوع بایگانی اطلاعات وارد کنند و همچنین کاربران میتوانند چگونگی ثبت و بهروزرسانی اطلاعات را کنترل کنند.
ساختار و نوع کار این فناوری خیلی با نوع کار وبسایت ویکیپدیا تفاوت ندارد. مقالات وبسایت دانشنامه آنلاین ویکیپدیا هم محصول یک نویسنده نیستند. هر کسی میتواند با رعایت قوانین ویکیپدیا، در این سایت مطلب منتشر کند. بنابراین در ویکیپدیا هم فقط یک فرد اطلاعات را کنترل نمیکند.
با این حال، با بررسیهای عمیقتر، تفاوتهایی که باعث میشود فناوری بلاک چین منحصر به فرد باشد، روشن میشود. در حالی که هر دو در شبکههای توزیعشده (اینترنت) اجرا میشوند، ویکیپدیا در شبکه جهانی وب (WWW)، با استفاده از یک مدل «کلاینت سرور»، طراحی شده است.
این یعنی در ویکی پدیا، دادهها روی سرور متمرکز ذخیره میشوند. حتی اگر کاربران هم نخواهند، یک یا چند نفر به تمام دادهها کنترل دارند و میتوانند آنها را تغییر دهند یا به طور کامل حذف کنند.
در ویکیپدیا، یک کاربر (کلاینت)، با مجوزهایی که در حساب کاربری خود توسط سیستم برایش تعیین میشود، قادر است همه یا برخی از ورودیهای ویکیپدیا را که در یک سرور متمرکز ذخیره شدهاند، تغییر دهد.
هر زمان که یک کاربر به صفحه ویکیپدیا دسترسی پیدا کند، نسخه بهروزشده یک مطلب در دیتابیس (مسترکپی) را دریافت میکند. اما تفات اصلی این است که کنترل پایگاه داده همچنان با مدیران ویکیپدیا باقی میماند و کنترل دسترسیها و مجوزها توسط یک مقام مرکزی حفظ میشود. به نوعی مدیران ویکیپدیا میتوانند یک مقاله را هر زمان که بخواهند حذف کنند.
اما در بلاک چین، مالک اطلاعات پایگاه داده، همان کاربران شبکه هستند و اطلاعات ثبتشده روی آن پاک نمیشود.
تحقق یک رویای بزرگ
بیت کوین و ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز، مهمترین و موفقترین کاربرد فناوری بلاک چین هستند. به عنوان مثال، در بیت کوین با استفاده از این فناوری امکان تقلب، دوبار خرج کردن پول و برگشت تراکنشها از بین میرود.
اما این فناوری میتواند به جز ارزهای دیجیتال، کاربردهای زیاد دیگری هم داشته باشد و هر کجا نیاز به فضایی برای ذخیره داده و از بین بردن نیاز به اعتماد باشد، امکان استفاده از آن وجود دارد.
به عنوان نمونه، انتخابات الکترونیکی و بدون تقلب میتواند یکی از کاربردهای بلاک چین باشد. با استفاده از این نوآوری میتوان تا حد زیادی خطر تقلب در انتخابات و نیاز به نیروی انسانی را کاهش داد.
یا برای یک نمونه دیگر میتوان به استفاده از بلاک چین در زنجیره تأمین و حمل و نقل اشاره کرد. کارخانه جات و شرکتهای تولیدکننده میتوانند اطلاعات کالاها و حمل و نقل خود را از ابتدا تا رسیدن به دست مشتری روی پایگاه داده ثبت میکنند که این کار اصالت کالاها و کیفیت مواد اولیه را برای مشتری تضمین میکند.
با این فناوری میتوان درست مثل یک جامعه یا سازمان، نوعی حاکمیت را در یک سیستم به وجود آورد که همه بتوانند نسبت به سهامشان و اختیاراتی که دارند در جلو بردن آن سیستم سهیم باشند.
همچنین با این فناوری میشود داراییها را به توکنهای دیجیتال تبدیل کرد و آنها را به صورت یک دارایی قابل انتقال عرضه کرد. به عنوان مثال، میتوان ارزش یک خانه را به هزاران توکن دیجیتال تبدیل کرد و آنها را نسبت به بودجه متقاضیان به فروش رساند تا افراد زیادی (حتی از کشورهای دیگر) بتوانند در آن خانه سرمایهگذاری کنند.
مطالعه بیشتر در مورد کاربردهای این تکنولوژی: کاربرد های یک بلاک چین چیست؟
البته هنوز در دنیای واقعی به صورت گسترده بلاک چین مورد استفاده قرار نمیگیرد و با اینکه این فناوری غیرمتمرکز است، در بسیاری از کارها با وجود آن باز هم مجبور به تکیه کردن به نهادها و سازمانهای متمرکز هستیم.
بلاکچین یک مفهوم نوپاست و هنوز برای رسیدن به جریان اصلی و کاربرد گسترده راه زیادی را در پیش دارد، اما اگر زیرساختها فراهم باشند، میتوان به آن امیدوار بود. تاکنون چندین و چند سازمان و شرکت بزرگ توانستهاند تا از این فناوری در دنیای واقعی استفاده کنند و در فرایندهایشان نیاز به اعتماد را تا حد زیادی کاهش دهند.
- admin-1
- مهر 22, 1401
- 648 بازدید